آزمون ترسیم آدمک یکی از آسانترین ، عملی ترین وجهانی ترین آزمونهای تصویری است. این آزمون به وسیله عده زیادی کد گذاری شده است که مهمترین آنها کار خانم آمریکائی فلورانس گودینافFlorence Goodenoughاست که در سال ۱۹۲۰ در ایالت نیوجرسی آمریکا روی چهار هزار کودک آنرا آزمایش نمود . در فرانسه نیز دکتر فای(Fay)
در این زمینه کار کرده است.
هدف:
مهمترین هدف آزمون ، تعیین درجه هوشمندی سن عقلی و بهره هوشی کودک است . همچنین این آزمون را زمانی به کار می بریم که آزمونهای هوشی دیگر مقدور نیست و می خواهیم هر چه سریعتر درباره درجه هوشی کودک به نتیجه برسیم . علاوه بر این ، اطفالی که زبان نمی دانند و قادر به سخن گفتن نیستند بهترین ابزار سنجش این آزمون می باشند.
دستور اجرا:
اجرای آزمون ساده است . به کودک گفته می شود:” یک آدم ترسیم کن و هر چه می توانی آنرا زیبا و خوب بکِش ” ، اضافه می نمائیم زمان این کار هر چقدر طول بکشد اشکالی ندارد.
نکاتی که در عمل و ارزیابی باید رعایت کرد:
۱- برای ترسیم بهتراست یک مداد سیاه یا یک خودکار راحت و روان دراختیار کودک بگذاریم . با مداد رنگی به دشواری می توان رسم کرد و اجزاء را تشخیص داد.
۲- اگر نقاشی با مداد رنگی کشیده شود ، شرایط دیگری برای ارزیابی لازم است که باید رعایت شود.
۳- کاغذ برای رسم نقاشی کودک باید حداقل ۳۰ × ۲۱ باشد.
۴- اجازه بدهید کودک چند تصویر بکشد ، سپس بهترین و کاملترین را برای نمره گذاری انتخاب کنید.
۵- اگر نتایج چند بار کشیدن آدمک با یکدیگر فرق داشت نشان ناراحتی های دیگری در کودک است که باید به متخصص مسائل روانی یا روان درمانی مراجعه کرد.
روش نمره گذاری:
الف: برای هر یک ازاجزا آدمک در صورتی که توسط کودک ترسیم شده باشد یک نمره منظور فرمائید. به شرح ذیل:
۱- سر وجود داشته باشد .
۲- پا کشیده شده باشد .
۳- دست کشیده شده باشد .( یک یا هر دو دست)
۴- بدن کشیده شده باشد .
۵- طول بدن طویل تر ازعرض آن باشد.
۶- شانه ها کشیده شده باشد.
۷- بازوها و پاها به تنه چسبیده شده باشند.
۸- پاها به تنه و دستها به تنه در نقاط واقعی خود چسبیده شده باشند.
۹- گردن کشیده شده باشد.
۱۰- دنباله گردن به سر و تنه مربوط باشد.
۱۱- چشمها کشیده شده باشد.
۱۲- بینی کشیده شده باشد.
۱۳- دهان کشیده شده باشد.
۱۴- دو لب دیده شود.
۱۵- سوراخها یا حفره های بینی کشیده شده باشد.
۱۶- موها کشیده شده باشد. ( جزئی ترین مقدار مو)
۱۷- موها کامل کشیده شده باشد.
۱۸- علامتی از لباس کشیده شده باشد.
۱۹- دو قطعه لباس کشیده شده باشد.
۲۰- تمام بدن پوشیده از لباس باشد.
۲۱- چهار قطعه لباس مشخص باشد . ( کراوات ، کلاه ، جوراب ، کفش ، پیراهن ، کت و شلوار)
۲۲- لباس رسمی یا یونیفورم باشد . ( یونیفورم مدرسه هم نمره می گیرد)
۲۳- انگشتان کشیده شده باشد . ( هر اثری از انگشت کافی است)
۲۴- تعداد انگشتان درست باشد .
۲۵- شکل و قواره انگشتان درست باشد .
۲۶- شست متمایز باشد.
۲۷- دست متمایز ازانگشتان باز باشد. ( کف دست کشیده شده باشد.)
۲۸- بازوها کشیده شده باشد .
۲۹- زانو کشیده شده باشد .
۳۰- تناسب سر نسبت به بدن مراعات شده باشد .
۳۱- تناسب بازوها و دستها نسبت به بدن حفظ شده باشد.
۳۲- پاهای متناسب ، کشیده شده باشد.
۳۳- کف پا متناسب باشد.
۳۴- پاها متمایل به بالا نباشند.
۳۵- دستها و پاها دو بعدی کشیده شده باشند.
۳۶- پاشنه کفش یا پاشنه پا کشیده شده باشد.
۳۷- هماهنگی خطوط کلی حفظ شده باشد. ( دست نلرزیده باشد)
۳۸- هماهنگی خطوط کلی و جزئی حفظ شده باشد. ( نقاشی دقیق باشد)
۳۹- هماهنگی خطوط سر ( موها و دور سر به دقت کشیده شده باشد)
۴۰- هماهنگی خطوط تنه حفظ شده باشد .
۴۱- هماهنگی خطوط دستها و پاها حفظ شده باشد .
۴۲- هماهنگی خطوط چهره حفظ شده باشد .
۴۳- گوشها کشیده شده باشد .
۴۴- تناسب گوشها حفظ شده باشد .
۴۵- مردمک چشم کشیده شده باشد .
۴۶- تناسب چشم حفظ شده باشد .
۴۷- در تصاویر نیمرخ و تمام رخ ، چشم دارای حالت باشد.
۴۸- چانه و پیشانی هر دو کشیده شده باشد .
۴۹- برآمدگی شانه در تصویر نیمرخ معلوم باشد .
۵۰- نیمرخ ناقص باشد . ( یعنی تنه و نیمرخ ناقص)
۵۱- نیمرخ باشد .
روش محاسبه:
۱- نمرات داده شده را باهم جمع کنید . ( مجموع از ۵۱ بیشتر تجاوز نمی کند)
۲- با استفاده از جدول مخصوص ( جدول شماره ۱) نمره خام ، تبدیل به سن عقلی می شود . از رابطه زیر بهره هوشی کودک به دست می آید.
۳- اگر نمره خام آزمونی بر فرض مثال ۴۰ باشد در جدول تبدیل نمرات ، ( جدول شماره ۱ ) نمره خام را پیدا کرده و سن عقلی کودک را که ۱۳ می باشد، استخراج می کنیم. ( این نمره سن عقلی کودک است) سپس ۱۳ ( که سن عقلی کودک است) را در عدد ۱۲ ( ماه) ضرب می کنیم. ( هر سال ۱۲ ماه دارد)
سپس سن تقویمی آزمونی را محاسبه می کنیم . اگر آزمودنی به عنوان مثال ۱۰ سال و ۳ ماه داشته باشد ۱۰ را ضربدر ۱۲( هر سال ۱۲ ماه دارد) بعلاوه ۳ ( ماه) می کنیم نمره بدست آمده سن تقویمی کودک می باشد. حاصلضرب صورت و مخرج را بر هم تقسیم کرده وضربدر ۱۰۰ کرده و بهره هوشی آزمودنی بدست می آید. بدین صورت:
IQ = ۱۳ * ۱۲ * ۱۰۰ = ۱۲۶
۳+۱۲*۱۰
۴- سپس نمره به دست آمده را در طبقه بندی هوشی ( جدول شماره ۲) پیدا کنید ، بهره هوشی کودک مشخص می گردد.
جدول تبدیل نمرات خام به سن عقلی “
جدول شماره ۱
نمره خام | سن عقلی | نمره خام | سن عقلی | نمره خام | سن عقلی | نمره خام | سن عقلی |
۱ | ۳-۳ | ۱۱ | ۹-۵ | ۲۱ | ۳-۸ | ۳۱ | ۹-۱۰ |
۲ | ۶-۳ | ۱۲ | ۰-۶ | ۲۲ | ۶-۸ | ۳۲ | ۰-۱۱ |
۳ | ۹-۲ | ۱۳ | ۳-۶ | ۲۳ | ۹-۸ | ۳۳ | ۳-۱۱ |
۴ | ۰-۴ | ۱۴ | ۶-۶ | ۲۴ | ۰-۹ | ۳۴ | ۶-۱۱ |
۵ | ۳-۴ | ۱۵ | ۹-۶ | ۲۵ | ۳-۹ | ۳۵ | ۹-۱۱ |
۶ | ۶-۴ | ۱۶ | ۰-۷ | ۲۶ | ۶-۹ | ۳۶ | ۰-۱۲ |
۷ | ۹-۴ | ۱۷ | ۳-۷ | ۲۷ | ۹-۹ | ۳۷ | ۳-۱۲ |
۸ | ۰-۵ | ۱۸ | ۶-۷ | ۲۸ | ۰-۱۰ | ۳۸ | ۶-۱۲ |
۹ | ۳-۵ | ۱۹ | ۹-۷ | ۲۹ | ۳-۱۰ | ۳۹ | ۹-۱۲ |
۱۰ | ۶-۵ | ۲۰ | ۰-۸ | ۳۰ | ۶-۱۰ | ۴۰ | -۱۳ |
۵۱ | بالاتر از ۱۳ سال |
” جدول شماره ۲ “
طبقه بندی از لحاظ هوش | معادل هوش |
نابغه | ۱۸۹-۱۷۰ |
تیز هوش | ۱۶۹-۱۵۰ |
پر هوش | ۱۴۹-۱۳۰ |
باهوش | ۱۲۹-۱۱۰ |
متوسط | ۱۰۹-۹۰ |
مرزی | ۸۹-۸۰ |
مرزی ضعیف | ۷۹-۷۰ |
کودن | ۶۹-۵۰ |
کالیو | ۴۹-۲۵ |
کانا | ۲۵-۰ |
نویسنده : افتخار حمیدی
بهتر است به جای خوردن داروهای بدون تجویز شیمیایی یا گیاهی که به شما توصیه می‌شود و نگرانی از عوارض احتمالی آنها به یک روان‌پزشک در مسایل جنسی مراجعه کنید تا هر دو مشکل (بیماری وسواس و مشکل جنسی) با هم مورد ارزیابی قرار گیرد. چرا که در برخی موارد بدون نیاز به مصرف دارو این مساله قابل‌حل است و اگرهم نیاز به مصرف دارو شد با تجویز پزشک در کمال آرامش آن را مصرف کنید تا از ناراحتی و دلزدگی احتمالی همسرتان نیز جلوگیری کنید.
منبع: سلامت نیوز
علل اختلال وسواس به طور کامل شناخته نشده است. نظریات اصلی به شرح زیر است:
- بیولوژی: برخی محققین اعتقاد دارند که OCD نتیجه تغییراتی در مواد شیمیایی طبیعی در بدن است.
- عوامل محیطی: برخی محققین اعتقاد دارند که OCD از عادات رفتاری که شما با گذشت زمان می آموزید ناشی می شود.
- سروتوتین (serotonin) ناکافی: سطح ناکافی سروتونین که یکی از گیرنده های مغزی شماست می تواند به اختلال وسواسی کمک کند. برخی مطالعات که تصاویر مغزی افراد دارای اختلال وسواس را با افرادی که این اختلال را ندارند مقایسه می کند، اختلافاتی را در الگوهای عملکرد مغزی نشان می‌دهد. به علاوه ، افراد دارای اختلال وسواس که داروهایی مصرف می کنند که عملکرد سروتونین را تقویت کند اغلب علائم کمتری دارند.
- گلودرد استرپتوکوکی: برخی مطالعات نشان می دهند که بعضی کودکان پس از ابتلا به گلو درد استروپتوکولیکی بتا هماتولیتک گروه A دچار OCD می شوند. برخی مطالعات حاکی از آنست که آنتی بادی بر علیه باکتری استرپتوکوک در بعضی مواقع به اشتباه مانند یک آنزیم مغزی عمل می کند. این مساله باعث درهم گسیختگی نورون های مغزی می شود و می تواند باعث شروع OCD شود. با این وجود، این مطالعات جای بحث دارند و برای اینکه گلودرد استرپتوکوکی به عنوان علت شناخته شود شواهد بیشتری مورد نیاز است.
توصیه به خانواده ها در مورد بیمار وسواسی
۱ ) استرس و موارد بحران وضعیت
بیمار را بدتر کرده و احتمال عود را افزایش می دهد. لذا علی رغم ایجاد مشکلات و
آشفتگی در خانواده به واسطه این بیماری در منزل سعی نمایند فضای آرامی برقرار
باشد.
۲ ) بیمار نیاز به درک خود از طرف دیگران دارد لذا پایین آوردن انتظارات
به طور موقت، مهربان و شکیبا بودن کمک کننده خواهد بود.
۳ ) بدانید بیمار برای
رفع اضطراب خود دست به اعمال وسواس گونه می زند و هیچ کس به اندازه خود او از
رفتارهایش متنفر نمی باشد. لذا از قضاوت و یا مسخره نمودن اعمال او حذر
نمایند.
۴ ) شما درگیر رفتارهای وسواس گونه بیمار نشوید اما حد و حدود این اعمال
باید به روشنی مشخص شده و فرد وسواسی طبق همان محدودیت ها و قواعد عمل نماید.
۵
) به بیمار جهت ترک اعمال خود فشار وارد نیاورید.
۶ ) حرکات رفتاری که برای
بیمار بسیار سخت است و قادر به انجام آن نمی باشد به صورت آهسته و در دراز مدت
تغییر دهید و همیشه تغییرات را به بیمار گوشزد نمایید.
۷ ) خشونت، تهدید به
خودکشی و یا دیگرکشی را جدی بگیرید.
۸ ) باید مواظب اعتمادبه نفس بیمار باشید و
به جای او تصمیم نگیرید ولی در تصمیم گیری او را کمک نمایید.
۹ ) فعالیت های
روزانه مثل دویدن، شنا و ورزش های گوناگون که باعث صرف انرژی می شود را زیاد
نمایید.
۱۰ ) تلاش موفقیت آمیز فرد برای موفقیت در برابر وسواس را مورد تشویق
قرار دهید.
۱۱ ) دائم رفتارها و علائم بیماری را زیر نظر داشته باشید درصورت
ظهور علائم جدید و علائم عود مسئله را با درمانگر در میان بگذارید.
علائم اختلال وسواس هر دو نوع وسواس فکری و وسواس جبری را شامل می شود. علائم OCD می توانند شدید و وقت گیر باشند. به عنوان مثال، کسی که احساس می کند که دستهایش به میکروب آلوده شده است (یک وسواس فکری) ممکنست هر روز ساعتها به شستن آنها مشغول شود (تکرار جبری) . ممکنست تمرکز وی بر روی شست و شو آنقدر زیاد باشد که نتواند کار دیگری را به اتمام برساند.
منبع:مرکز خدمات مشاوره ای صنعت نفت
برای درمان میتوان از راه و رسمها و وسایل و ابزاری استفاده کرد که یکی از آنها تغییر محیطی است که بیمار در آن زندگی میکند.
۱- تغییر آب و هوا:
دور ساختن بیمار از محیط خانواده و اقامت او در یک
آسایشگاه و واداشتن او به زندگی در یک منطقه خوش آب و هوا برای تخفیف اضطراب و
درمان بیمار اثری آرامش بخش دارد و این امری است که اولیای بیمار میتوانند به آن
اقدام کنند.
۲- تغییر شرایط زندگی:
از شیوههای درمان این است که زندگی بیمار را در محیطی
دیگر بکشانیم و وضع او را تغییر دهیم. او را باید به محیطی کشاند که در آن مساله
حیات سالم و دور از اغتشاش و اضطراب مطرح باشد و بنای اصلی شخصیت او از دستبردها
دور و در امان باشد بررسیهای تجربی نشان میدهند که در مواردی با تغییر شرایط زندگی
و حتی تغییر خانه و محل کار و زندگی بهبود کامل حاصل می‌شود.
۳- ایجاد اشتغال و
سرگرمی:
تطهیرهای مکرر و دوبارهکاریها بدان خاطر است که بیمار وقت و فرصتی
کافی برای انجام آن در خود احساس میکند و وقت و زمانی فراخ در اختیار دارد. بدین
سبب ضروری است در حدود امکان سرگرمی او زیادتر گردد تا وقت اضافی نداشته باشد.
اشتغالات یکی پس از دیگری او را وادار خواهد کرد که نسبتبه برخی از امور بیاعتماد
گردد، از جمله وسواس.
۴- زندگی در جمع:
فرد وسواسی را باید از گوشهگیری و
تنهایی بیرون کشاند. زندگی در میان جمع خود می‌تواند عاملی و سببی برای رفع این
التباشد. ترتیب دادن مسافرتهای دستجمعی که در آن همه افراد ناگزیر شوند شیوه واحدی
را در زندگی پذیرا شوند، در تخفیف و حتی درمان این بیماری مخصوصا در افرا کمرو مؤثر
است.
۵- شیوههای اخلاقی:
رودربایستیها و ملاحظات فیمابین که هر انسانی
بنحوی با آن مواجه است تا حدود زیادی سبب تخفیف این بیماری می‌شود. طرح سؤالات
انتقادی توام با لطف و شیرینی، بویژه از سوی کسانی که محبوب و مورد علاقه بیمارند
در امر سازندگی بیمار بسیار مؤثر است و می‌تواند موجب پیدایش تخفیف هایی در این
رابطه شوند و البته باید سعی بر این باشد که انتقاد به ملامت منجر نشود روح بیمار
را نیازارد. احیای غرور بیمار در مواردی بسیار سبب درمان و نجات او از عوامل آزار
دهنده و خفت و خواری ناشی از پذیرش رفتارهای ناموزون وسواسی است و به بیمار قدرت
می‌دهد. باید گاهی غرور فرد را با انتقادی ملایم زیر سؤال برد و با کنایه به او
تفهیم کرد که عرضه اداره و نجات خویش را ندارد تا او بر سر غرور آید و خود را
بسازد. باید به او القا کرد که می‌تواند خود را از این وضع نجات دهد. همچنین باید
به بیمار اجازه داد که درباره افکار خود اگر چه بی معنی است صحبت کند و از انتقاد
ناراحت نباشد.
۶- تنگ کردن وقت:
بیش از این هم گفتهایم که گاهی تن دادن به
تردیدها ناشی از این است که بیمار خود را در فراخی وقت و فرصتببیند و برای درمان
ضروری است که در مواردی وقت را بر فرد وسواسی تنگ کنند. در چنین مواردی لازم استبا
استفاده از متون و شیوههایی او را به کاری مشغول دارید به امر و وظیفهای او را
وادار نمایید تا حدی که وقتش تنگ گردد و ناگزیر شود با سر هم کردن عمل و وظیفه کار
و برنامه خود را اگرچه نادرست استسریعا انجام دهد. تکرار و مداومت در چنین
برنامهای در مواردی می‌تواند بصورت جدی در درمان مؤثر باشد.
۷- زیرپاگذاردن
موضوع وسواس:
در مواردی برای درمان بیمار چارهای نداریم جز اینکه به او القا
کنیم به قول معروف به سیم آخر بزند، حتی با پیراهنی که آن را او نجس میداند و یا
با دست و بدنی که او تطهیر نکرده میشمارد و به نماز بایستد و وظیفهاش را انجام
دهد. به عبارت دیگر بیمار را وا داریم تا همان کاری را که از آن میترسد انجام دهد.
تنها در چنین صورت است که در مییابد هیچ واقعهای اتفاق نمیافتد.
شیوه های اصولی در درمان وسواس:
الف) روانپزشکی:
اگر رفتار و یا عمل وسواسی شدید شود نیاز به متخصص روانی و
درمانگری است که در این زمینه اقدام کند. کسی که تعلیمات تخصصی و تحصیلیاش در روان
پزشکی او به او اجازه می‌دهد که برای شناخت ریشه بیماری و درمان بیمار اقدام نماید.
علاوه بر اینکه در زمینه ریشهیابیها کار و تلاش کرده و دائما در رابطه با خود هم
اقداماتی بعمل آورده و لااقل حدود ۳۰۰-۲۰۰ ساعتی هم در رابطه با شناختخویش گام
برداشته است. اینان اجازه دارند که در موارد لازم نسخه بنویسند و یا داروهایی تجویز
کنند و یا شیوههای دیگری را برای درمان لازم میبینند بکار گیرند.
بیماران را
گاهی لازم است که در مؤسسات روانپزشکی و گاهی هم در بیمارستانها به طرق روانکاوی
و رواندرمانی درمان نمایند و در موارد ضرور باید آنها را بستری نمود. درمان بیماری
برای برخی از افراد بسیار ساده و آسان و برای برخی دیگر بسیار سخت است ; بویژه که
شرایط اقتصادی و اجتماعی بیمار هم در این امر مؤثر است.
ب) روان درمانی:
این
هم نوعی درمان است که توسط روانکاو یا روانشناس صورت میگیرد و آن یک همکاری آزاد
بین بیمار و درمان کننده مبتنی بر اعمال متقابل است که بر اساس روابطی نسبتا طولانی
و طبق هدف و برنامه ریزی مشخصی به پیش میرود. درمان اختلال بهصورت مکالمه و صحبت
و یا هر شیوه مفیدی که قادر به اصلاح زندگی روانی فرد باشد انجام میگیرد. در این
درمان گاهی هم ممکن است دارو مورد استفاده قرار گیرد. البته اصل بر این است که بر
اساس شیوه مصاحبه و گفتگو زمینه برای یک تحول درونی فراهم شود.
اصولی در روان درمانی:
در روان درمانی افراد، همواره سه اصل مورد نظر است و مادام که به این جنبهها توجه نشود امکان اصلاح و درمان نخواهد بود:
الف – اصلاح محیط:
و غرض محیط زندگی بیمار، توجه به امنیت آن، بررسی اصول
حاکم بر جنبههای محبتی و انضباطی، نوع روابط و معاشرتها، فعالیتهای تفریحی،
گردشها، تلاشهای جمعی، مشارکتها در امور،… است.
ب – ارتباط خوب و مناسب:
در
روان درمانی آنچه مهم است داشتن و یا ایجاد روابط خوب و مناسب همدردی و همراهی، کمک
کردن، دادن اعتبار و رعایت احترام، وانمود کردن حق بجانبی برای بیمار، تقویت قدرت
استدلال، بیان خوب، خودداری از سرزنش و… .
ج – روانکاوی و روان درمانی:
که در
آن تلاشی برای ریشهیابی، ایجاد زمینه برای دفاع خود بیمار از وضع و حالات خود
گشودن عقدهها، توجه دادن بیمار به ریشه و منشا اختلال خود، القائات لازم و…
درمان وسواس
درمان وسواس می تواند به ۲ صورت دارویی و غیردارویی و یا توام با هم انجام گیرد
که معمولا” بهترین جواب را زمانی خواهیم داشت که این ۲ نوع درمان را در کنار هم
داشته باشیم.
با اشاره به این که ۲۰ تا ۳۰ درصد بیماران به خوبی به درمان جواب
می دهند و حدود ۴۰ درصد بهبودی متوسطی دارند، می گوید: متأسفانه حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد
از بیماران پاسخ خیلی خوبی به درمان نمی دهند.
عامل اصلی رفتارهای وسواسی یک
میانجی شیمیایی به نام»سروتونین« می باشد و بیشتر درمان های وسواس مبتنی بر »مهار
بازجذب سروتونین« است.
روشی که برای درمان غیردارویی وسواس استفاده می شود(R.E.P) یا Response exposure prevenition است که مواجهه بیمار با موردی می باشد که نسبت به آن وسواس دارد( مثل آلودگی ها) و این که از پاسخ دادن جلوگیری کند که در واقع نوعی حساسیت زدایی است.
اهمیت رفتاردرمانی برای درمان اختلال وسواس : گاهی اوقات کارایی این روش معادل ارزش درمان دارویی است و می تواند بسیار ارزشمند باشد.
به صورت کلی وسواس وابسته به شرایط محیطی است و قابلیت پیشگیری ندارد، مراجعه به
موقع به پزشک را برای درمان بیمار، جهت جلوگیری از توسعه بیماری بسیار موثر می داند
و به اطرافیان بیمار توصیه می کند که برای درمان بیمار خود صبر و تحمل کافی داشته
باشند.
به طور کلی میزان شیوع اختلال وسواس اجباری، ۲تا ۳درصد است
بیشتر
درمان های وسواس مبتنی بر مهار بازجذب سروتونین است
احتمال ابتلای مرد و زن به
اختلال وسواس اجباری یکسان است
دکتر علی زاده