روانشناسی خودمانی | مشاوره خصوصی
اطلاعات روانشناسی خود را افزایش دهید. از مشاوره خصوصی بهترین نتیجه را بگیریدروانشناسی خودمانی | مشاوره خصوصی
اطلاعات روانشناسی خود را افزایش دهید. از مشاوره خصوصی بهترین نتیجه را بگیریدسیر رشد و تفسیر نقاشی های کودکان
بر این مبنا آزمون گودیناف به وجود می‌آید . در واقع نشانه‌ای از محتویات عاطفی است و بستگی به تکامل و رشد ادراکی، شناختی، تجربه کودک و ظرفیت درکی دارد که سمبل‌ها را ایجاد می‌کند. در ترسیم ابتدا جاگذاری، بعد شکل، سپس طرح و در آخر جنبه‌های تصویری به وجود می‌آید. این مراحل در تمام کودکان دنیا دیده میشود.
مرحله اول : خط خطی است که انعکاسی از خطوط خمیده، عمودی یا افقی دارد. عموماً کودک به مرز کاغذ توجهی ندارد.
مرحله دوم : از ۱۶ تا ۲۰ ماهگی شروع میشود و کودک توجه به فرم و محل و کیفیت خط‌ها می‌کند و یاارائه خط می‌کند و سعی دارد در مرکز صفحه کار می‌کند. بیشتر حلقه‌ای می کشد که شبیه صورت انسان است و کودک رابطه بین فعالیت‌ها و رفتارهای خود را می‌فهمد.
مرحله سوم : نمونه‌های جدید مثل حلقوی و بیضوی می‌کشد و نقطه گذاری ممتد و تکراری می‌کند.
مرحله چهارم : از ۲ سالگی به بعد شروع می شود که شامل کشیدن قوس، اشکال زاویه‌دار، خطوط مستقیم. نقطه گذاری یا ترکیباتی از آنها میباشد. در این مرحله کودک در اندازه‌ها تغییر میدهد، اعضای داخی یک شیء را می‌کشد، ترسیمی که کودک در این مرحله بشکل بسته می‌کشد نماینده انسان است. در این زمان AMBIVA LANCE در مورد اشیاء و همچنین صحبت در مورد نقاشی دیده میشود.
مرحله پنجم : کودک خطوط کشیده شده را نامگذاری می‌کند، ممکن است حروف الفبا را بنویسید یا از دیگران بخواهند برایش بنویسند. استفاده از رنگها و جهت رنگ‌آمیزی در این مرحله رشد می‌کند. کودک در رنگ‌آمیزی بیش از یک رنگ استفاده می‌کند. در ابتدای خط خطی کردن، کودکان این کار را توسط بالا بردن بازو انجام میدهد و بعد با پیشرفت بیشتر با چرخش مچ خط می‌کشد و شکل سازی می‌کند.
به طور کلی سیر نقاشی بدین ترتیب است :
۱۲ ماهگی : از روی تقلید خطوطی به جلو و عقب می‌کشد.
۱۵ ماهگی : نقطه نقطه می‌کند.
۱۸ ماهگی : به خودی خود خط خطی می‌کند.
۲ سالگی : خطوط عمودی را تقلید می‌کند.
۵/۲ سالگی : خطوط حلقوی، افقی، عمودی و دو خط به عنوان X (غیر قرینه) می‌کشد.
۳ سالگی : مداد را مثل بزرگها می‌گیرد. بنا به تقاضای دیگران روی نقاشیهایش اسم می‌گذارد.
۴ سالگی : انسان را با دو عضو می‌کشد X را تقلید می‌کند. به شکل ناقص انسان عضوی اضافه می‌کند.
۵/۴ سالگی : مربع می‌کشد.
۵ سالگی : مثلث می‌کشد عکس آدم را با بدن و گردن می‌کشد.
۶ سالگی : شکل آدم را دو بعدی می‌کشد اشکال ادغام شده می‌کشد.
۹ ـ ۸ سالگی : اعضای داخی را می‌کشد.
از ۱۲ سالگی به بعد عکس ماشین می‌کشد و کم کم آنرا کامل تر می‌کند عکس می‌کشد و می‌گوید که عکس خودش یا مادرش است. پرنده ، خانه ، ماشین رخت شویی، هواپیما می‌کشد و از آنها سخن می‌گوید. درباره عکس‌های کشیده شده قصه کوتاه می‌گوید. برای خانه‌ای که کشیده در و پنجره می‌گذارد. ماشین را با چرخ‌ها و نور چراغ ورود می‌کشد به نقاشی انگشتی Finger Pating علاقه‌مند است.
پیاژه تکامل نقاشی کودک در رابطه با مراحل تکامل رشد شناختی
سن : ۰ تا ۱ سالگی
نقاشی : کودک به تحریکات دیداری جواب میدهد. مداد را به دهان می‌برد. نوزاد هیچ نقشه نمی‌کشد .
شناخت : مرحله حسی ـ حرکتی . کودک به طریق بازتابی عمل می‌کند کودک ماشینی فکر می‌کند.
سن : ۱ تا ۲ سالگی .
نقاشی : در ۱۳ ماهگی اولین خط خطی های کج و معوج می‌کشد (زیگزاگ) کودک بر علائمی که حرکت مداد بر روی صفحه کاغذ می‌گذارد نگاه می‌کند (نقاشی جنبشی Kiensthetic drawing) .
شناخت : به تدریج و هم زمان با برقراری کنترل مغزی Cortical control حرکات کودک جهت یافنه وهدف دار می‌گردد.
سن : ۲ تا ۴ سالگی .
نقاشی : دایره‌ها در نقاشی او به تدریج ظاهر و عنصر غالب در تصویر می‌شوند سپس دایره‌ها از یکدیگر مجزا می‌شوند در دایره‌ای که سهواً می‌کشد کودک شی را مجسم می‌کند. اولین نماد خطی ساخته می‌گردد که معمولا بین ۳ تا۴ سالگی است .
شناخت : کودک شروع به عمل به صورت نمادی می‌کند. زبان و سایر ارتباط‌های نمادی رل مهمی را در این مرحله به عهده دارند. برخورد کودک با مسائل بسیار زیاد بر پایه خود محوری میباشد. تظاهر می‌کند که بازی را به صورت حقیقت می‌پذیرد.
سن : ۴ تا ۷ سالگی .
نقاشی : حقیقت گرایی ذهنی کودک یک مدل خیالی می‌کشد نه آنچه که واقعا می بینند. چیزی را می‌کشد که فکر می‌کند باید باشد نه آنچه واقعاً هست. افراد را از پشت دیوار می‌کشد و از داخل بدنه کشتی مردم را می‌بیند ، هنوز حالت شفاف بینی دارد اکسپرسیونیست و ذهنیت گراست.
شناخت : مرحله پیش عملیاتی (فازی که بر درک مستقیم از محیط متکی است) خود محور است. دنیا را به حالت علت می بیند (خودش همه کاره است) تصوراتش واضح بوده و دارای خلاقیت کنجکاوی و خیالپردازی است. در یک زمان فقط بر یک موضوع تمرکز دارد. در عمل خود بیشتر با احساس است نه با منطق .
سن : ۷ تا ۱۲ سالگی .
نقاشی : حقیقت گرایی دیداری، ذهنیت گرایی کودک تقلیل پیدا می‌کند چیزی را می‌کشد که عملاً مرئی است. دیگر به طریقه اشعه x عمل نمی‌کند. شکل انسانها بیشتر حالت حقیقی دارد و متناسب است. رنگها را طبق قانون انتخاب می کند. چپ و راست تصویر را که کشیده است تشخیص میدهد.
شناخت : مرحله عینی عمل نمودن، درباره اشیاء عاقلانه می اندیشند. دیگر درک آنی بر او مسلط نیست و به او فرمان نمی دهد. می تواند به عقب برگردد. (درک بازگشت پذیری پیدا می‌کند) اشیاء هرچه که بوده‌اند همان خواهند بود حتی اگر ظاهرشان تغییر کند.
سن : ۱۲ سالگی به بعد
نقاشی : با تکامل توانایی انتقاد کردن ، علاقه‌اش به نقاشی کم و کمتر می‌گردد مثل اینکه مایل است این استعداد ذاتی را ذخیره کند.
شناخت : مرحله قراردادی عمل کردن به کارهایش با انتقاد می‌نگرد قادر به درک فرضیات می‌باشند نه تنها می‌توانند در مورد جنبه عملی اشیاء فکر نماید بلکه می توان با سلیقه و ذوق در مورد آنها بیاندیشد.
نویسنده : افتخار حمیدی
نقاشی مشکلات هیجانی کودکان کم‌شنوا را کاهش دهد.
نقاشی مشکلات هیجانی کودکان کم‌شنوا را کاهش دهد؟
نتایج تحقیقات و پژوهش‌های انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران حاکی از آن است به دلیل این که افراد می‌توانند از طریق نقاشی درونی‌ترین افکار خود را نشان دهند بنابراین، استفاده از نقاشی به عنوان یک تسهیل‌گر بین دنیای درون و برون، مشکلات هیجانی را کاهش میدهد.
همچنین، نقاشی درمانی، ثبات هیجانی و اعتماد به نفس این کودکان را افزایش داده و خستگی، برانگیختگی هیجانی و خلق گرفته در آنها را از بین می‌برد.
شخصیت درونی کودک و نقاشی
کپی کردن
بسیاری از والدین یا معلمین، نقاشی کودکان را به کپی کردن محدود می کنند. برای کودکان کوچکتر معمولاً از آلبومهایی استفاده می شود که کودک باید یک شکل را از روی یک شکل رنگ شده آن رنگ آمیزی کند. و یا از روی شکل دیگری، شکل ناقصی را تکمیل کند. کودکان بزرگتر نیز از منظره یا صورت کپی می کنند و به این صورت است که والدین و معلمان تصور می کنند آموزش واقع گرایانه که بر اساس آن کودک حقیقت بیرونی را با شکل های ” منظم ” و رنگهای ” دقیق ” یاد می گیرد، باید تعلیم داده شود.
نقاشی وسیله ای بیانی است که به کودک اجازه می دهد خود را از تنش ها رها کند. این رهایی از دلهره ها و تنش ها هنگامی صورت می گیرد که نقاشی از ناخودآگاه کودک سرچشمه گرفته باشد؛ بنابر این اگر کودک را وادار کنیم نقاشیهایش را براساس تعالیم ما تصحیح کند و او را تشویق به کپی کردن از روی مدلهای نقاشی کنیم اشتباه بزرگی مرتکب شده ایم.
اگر:
هنگامی که کودک نقاشی میکشید ویک صفحه معمولی دفتر نقاشی برای نقاشی هایش کوچک است به طوری که تن ادم در صفحه جا میشود اما سرش دیگر جا نمی شود. حتی اگر کاغذ بزرگتر هم به او بدهید
با اینکه نقاشی به استعداد هم ربط دارد با این حال بهتر است :
۱- از لحاظ چشم پزشکی او را کنترل شود.
۲- به او آموزش دهید که چگونه نقاشی کند.
۳- در نقاشی او مواظب باشید که آیا از رنگهای شاد استفاده می کند؟ آیا خانواده را به درستی نقاشی می کند .آیا پدر و مادر را از هم دور می کشد .؟ رنگها در سر جای خود هستند مثلا خورشید زرد است و زمین سبز؟ هر اختلالی در موضوعات بالا می تواند نشانه اختلالی در روان کودک باشد.
نقاشی روی دیوار اتاق
پـدران ومـادرانی که فرزندان‌شان روی در و دیوار نـقـاشـی مـی‌کـنـنـد و مـی‌نـویـسـنـد، هـمـواره در خـانـه با فـرزنـدشـان دچـار مـشـکـل مـی‌شـونـد زیـرا آنـان مرتب تـذکـر مـی‌دهـنـد امـا کـودکـان بـاز هـم اگـر فـرصتی پیدا کـردند، دور از چشم آنان دسته گل به آب می‌دهند و شــاهـکــارهــای خــود را روی دیــوارهــای خــانـه خـلـق می‌کنند.
نخست پیشنهادمی شود مکان‌های مناسب و نامناسب را بـرای نـوشـتـن و نـقـاشـی کـردن بـه او نـشـان دهـیـد
:اگر کودک‌تان بزرگ است، از او بخواهید که بگوید چرا این اماکن مناسب یا نامناسب است.
راهنمایی کنید
شـمـا در مـواجـهـه بـا مـشـکـل خط کشیدن و نقاشی کـردن کـودک روی در و دیـوار اتـاق‌هـا، نـیازمند تغییر رفـتـار هـسـتـیـد امـا باید توجه داشته باشید که کودکان دوسـت دارنـد بـنـویسند و نقاشی کنند و آنچه اهمیت دارد آن است که باید آن را انجام دهند بنابراین پیشنهاد مـی‌کـنـیـم حـتـمـا برای آنها لوازم هنری تهیه کنید. یک قفسه وسایل هنری مهیا کنید و در آن وسایلی بگذارید تا هنگامی که احساس خلاقیت کودک گل کرد، بتواند بدون کمک شما آن را بروز دهد. مکان‌هایی را که او مـی‌خـواهـد کـار کـنـد، مـحـدود کـنـید. برای مثال، میز، آشـپـزخـانـه و کـف اتـاق خودش را به او نشان دهید و دستور دهید که این جاها تنها مکان‌هایی هستند که او می‌تواند در آنها کار کند. به او بگویید اگر لوازم هنری را به هر قسمت دیگر خانه ببرد، برای مدت معینی آنها را از دسـت خـواهـد داد.
همچنین برای او وسـایـل نـوشـتـن فـراهـم کـنـیـد. کـاغـذ، لـوازم‌الـتـحـریر، پـــاکـــت‌نـــامــه، دفـتــرچــه، مــاژیــک، مــداد و خــودکــار، سـاده‌تـریـن وسـایـلـی هستند که کودکان تمایل زیادی برای استفاده از آنها دارند بنابراین این ابزار را تهیه کنید و در اختیار فرزندتان قرار دهید. می‌توانید از فرزندان بـزرگ‌تـر درخـواسـت کـنـید که فهرست خرید شما را تهیه کنند یا برایتان یادداشت تشکر بنویسند. همچنین کـودکـانـی کـه قـادر به نوشتن نیستند، می‌توانند افکار خـودشـان را بـه شـمـا بـگـویـنـد و شـمـا آنـهـا را بـرایشان بـنــویـسـیــد. بــرای کــودکــان امــاکـنــی را بــرای نــوشـتـن اختصاص دهید.به این منظور جایگزین‌های دیگری را بـرای نـوشتن و نقاشی کردن در اختیار کودک قرار دهـیــد. تـخـتــه سـیــاه، وایــت‌بــورد، کــاغــذهــای کـهـنـه، قـسـمــت‌هـای سـفـیـد کـاغـذ و تـخـتـه‌هـای مـخـصـوص کـودکـان از جـمـله وسایلی هستند که تهیه کردن و در اختیار گذاشتن آنها برای کودکان لذت‌بخش است. بـرای کـودکـانـی کـه فـضـاهـای گـسـتـرده و باز مانند دیــوار را دوسـت دارنـد، یـک ورق کـاغـذ بـسـتـه‌بـنـدی قهوه‌ای به عنوان صفحه نقاشی تهیه کنید و یا اینکه به او اجازه دهید با گچ روی پیاده رویا دیوارهای انبارتان نقاشی بکشد.
کنترل نمایید
کنترل والـدیـن هـمـیـشـه مـمـکن نیست اما بـدیـهـی اسـت کـه مـی‌تـوانـیـد بـا نـظارت بر شیوه بازی کـودک، از رفـتـار مـخـرب او جـلـوگیری کنید. مطمئن باشید که با آموزش روش‌های سازنده بازی می‌توانید بـا هـدایـت انـرژی‌هـای کودک، این مشکل را برطرف کـنـیـد. بـا او، روی طـرح‌هـای هـنـری کـار کنید و بازی مـسـتقل او را زیر نظر بگیرید تا آنجا که مطمئن شوید مکان‌هایی مناسب را برای فعالیت هنری یافته است.
تحسین کنید