هزار را‌ه برای دور‌زدن افسردگی

پدربزرگ وقتی دید که دیگر نمی‌تواند مثل سابق سفر کند و مادر بزرگ را به عنوان بهترین یار و غمخوار خود از دست داده، یواش‌یواش در خانه‌اش را به روی همه بست و اخلاقش کاملا عوض شد. او گوشه‌گیر و رنجور شده است و دلش نمی‌خواهد کسی را ببینید. همه فکر می‌کنند او افسرده است اما خودش فکر می‌کند تنها چاره‌اش مرگ است.
برای مقابله با افسردگی پدربزرگ، راه‌های متعددی وجود دارد.

برطرف کردن عامل

اگر مرگ همسر یا دوستان یا یک بیماری مزمن یا از دست دادن توانایی حسی، شما را افسرده می‌کند، سعی کنید با آنها مقابله کنید.

درمان شنوایی به کمک سمعک، ترمیم بینایی به کمک عینک و کمک به راه رفتن با عصا یا واکر و ورزش و درمان مفاصل شما را دوباره خوشحال می‌کند.

حضور در جمع دوستان دوباره شما را از تنهایی در می‌آورد و با کمک داروها ممکن است نسبت به زندگی حس بهتری پیدا کنید.

تغییرات مغزی در افراد افسرده

مطالعه و بررسی تصویر‌هایی که از مغز گرفته شده نشان می‌دهد که در افسردگی، مدارهای مغز که مسوول تنظیم و کنترل حالات روحی، تفکر، خواب، اشتها و رفتار فرد هستند، بخوبی از عهده انجام کامل این وظایف برنمی‌آیند. ترکیبات شیمیایی که سلول‌های مغزی برای ایجاد ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند، از کنترل خارج می‌شوند و این امر هم در افراد سالمند و هم در جوانان یکسان اتفاق می‌افتد و همیشه هم امری است غیرطبیعی.

روزگار افسردگی

بسیاری از افراد پس از بازنشستگی دچار افسردگی می‌شوند؛ یعنی هنگامی که می‌کوشند خود را با وضعیت جدید و جریان عادی زندگی جدید خود وفق دهند، دچار افسردگی می‌شوند.

این افسردگی در دهه بعد زندگی کمتر می‌شود تا این‌که اواسط دهه ۷۰ عواملی نظیر بیماری‌های مزمن، مرگ مکرر همسالان و دوستان و محدودیت‌های حرکتی عامل افسردگی آنان می‌شود.

سالمندان علاوه بر ابتلا به ضعف‌های جسمی، احتمالاً بیشتر گرفتار بیماری‌های سردرد، تپش قلب، کاهش میل جنسی، دردهای شکمی، دردهای کمری، تنفس کوتاه و یبوست می‌شوند، بیماری‌های خیالی و توهمات نیز بسیار شایع است.

بیماری‌های مسبب افسردگی عبارتند از: مشکلات قلبی، کم‌کاری تیروئید، و کمبود ویتامینB و اسیدفولیک و بسیاری از داروها نیز موجب شروع یا تشدید افسردگی می‌شوند. افسردگی اغلب پس از سکته پیش می‌آید و درمان آن می‌تواند در بهبودبخشی به توانایی‌های طبیعی بیمار نقش کلیدی داشته باشد.

درمان مؤثر

داروهای ضدافسردگی می‌توانند در بازگرداندن تعادل به هدایت‌کننده‌های عصبی مفید باشند. حمایت‌های اجتماعی و روان‌درمانی نیز در رفع بسیاری از عوامل افسردگی مؤثر هستند.

مطالعات نشان می‌دهند ۸۰ درصد افراد مبتلا به افسردگی ـ اگر تحت درمان مناسب دارویی و روان‌درمانی و دیگر اقدامات درمانی قرار گیرند ـ بهبود می‌یابند. به‌طور متوسط ۱۲ هفته برای رسیدن به بهبود نسبی زمان لازم است. تحقیقات نشان می‌دهند استفاده همزمان از روان‌درمانی و دارو درمانی در پیشگیری از بازگشت افسردگی بسیار مؤثر است.

اثرات ورزش بر افسردگی

طبق تحقیقات گسترده محققان، ورزش علاوه بر پرورش بدن، موجب به وجود آمدن یک سیستم متعادل روانی با اعتماد به نفس بالا می‌گردد.

کاهش هیجان‌ها، اثبات هویت و کنترل اجتماعی،اجتماعی شدن، تغییر مثبت و ایجاد روح جمعی،موفقیت و توسعه روابط انسانی از جمله کارایی‌های روانی ورزش برای انسان است.

ورزش همچنین توسعه سلامت روحی و جسمی فرد، احساس آسودگی و آرامش بیشتر، تسکین نارسایی‌ها و اختلالات روانی و کسب مهارت‌های حرکتی، همچنین اکتساب تجارب خلاق و تقویت خودباوری را نیز به همراه دارد.

برای سالمندانی که دچار آشفتگی فکری هستند، ورزش می‎تواند وسیله اساسی برای توجیه واقعیت باشد و بالاخره باید به خاطر داشت که چه پیرانی که در اجتماع و در کانون گرم خانواده به سر می‎برند و چه آنهایی که در موسسات زندگی می‎کنند، مناسب با شرایط سنی خود نیاز به ورزش دارند.

در برنامه‌های ورزشی باید کیفیت زندگی مورد استفاده قرار گیرد و سالمند را از احساس تنهایی افسردگی گوشه‎گیری و… دور سازد و تصور گذشته خود را به عنوان عضو مفید اجتماع به دست آورد و این احساس در آنها ایجاد شود که جامعه به آنها نیاز دارد.

ورزش روی سیستم قلبی ـ عروقی به طوری که استرس اثر کمتری برفشار خون می‌گذارد، خطر حمله قلبی را کاهش می‌دهد.

اگر چه رفتارهای مربوط به سلامت و وقایع استرس‌زا و افسردگی به طور واضح بر فرآیندهای جسمانی اثر می‌گذارند، اما به نظر می‌رسد اثر آن بیش از اثر حمایت اجتماعی بر عملکرد جسمانی باشد. این عوامل در مورد افراد مسن، بیشتر است وحمایت اجتماعی حتی قادر است که اثرات جسمانی پیر شدن را کاهش دهد.

کاهش هیجان‌ها، اثبات هویت
اجتماعی شدن، تغییر مثبت و ایجاد روح جمعی،موفقیت و توسعه روابط انسانی از جمله کارایی‌های روانی ورزش برای انسان است

به نظر می‌‌رسد در واقع شرکت جمعی در ورزش، عامل اساسی در بهبود افسردگی است. تحقیقات دیگری نشان‌دهنده آن است که هر چه سالمندان در جمع دوستان به بیان خاطرات بپردازند، ‌‌کمتر دچار افسردگی می شوند. اگرچه این عامل در افسردگی شدید تاثیر چندانی ندارد، اما افسردگی‌های خفیف را درمان می‌کند.

آنان با بیان احساسات مثبت و منفی خود، حس درونی خود را در مورد گذشته بیرون می‌ریزند و آمادگی بیشتری برای پذیرش حال پیدا کرده با دیگران و واقعیات بیرونی آشتی می‌کنند.

این فعالیت جمعی و حضور در میان دوستان خود، عامل دیگری برای کاهش افسردگی به حساب می‌آید.

خاطره‌گویی به سالمند احساس غرور و مفید بودن می‌دهد، اعتماد به نفس او را بالا می‌برد و به او آرامش می‌بخشد که تمام اینها سبب کاهش حس منفی و اضطراب و ناراحتی‌های درونی او می‌شود.

دلخوشی در خانواده

تا می‌توانید سالمند خود را در میان خانواده نگه دارید و او را به پانسیون سالمندان نسپارید زیرا تحقیقات نشان می‌دهد سالمندان این مراکز افسرده‌تر از سالمندان در خانواده هستند. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد رضایتمندی از حمایت اجتماعی خانواده، به خاطر تاثیر مستقیمی که روی انسان دارد، از افسرده شدن سالمندان جلوگیری می‌کند.

سالمندان آنلاین

تحقیقات جدید دانشمندان نشان می‌دهد افزایش گرایش سالمندان به اینترنت و فعالیت‌های آنلاین می‌تواند از میزان احتمال ابتلای آنها به افسردگی بکاهد.

محققان مرکز مطالعات فونیکس اعلام کردند: آنلاین بودن برای افراد مسن می‌تواند مفید باشد؛ این در حالی است که در آمریکا تنها ۴۲ درصد از افراد ۶۵ سال به بالا از اینترنت استفاده می‌کنند. این میزان قطعا در ایران بسیار ناچیز است.

یافته دیگر روانپزشکان نیز حاکی است قرار گرفتن در معرض نور سفید و روشن می‌تواند علائم افسردگی را در افراد سالمند کاهش دهد.

روش فوق در بهبود بخشیدن علائم افسردگی در سالمندان تا ۵۴ درصد موثر است. این روش علاوه بر افزایش نشاط، وضعیت خواب را در سالمندان افسرده بهبود می‌بخشد و مقدار تولید ماده سروتونین را که یک انتقال‌دهنده عصبی مفید و شادی‌بخش است، در مغز افزایش می‌دهد.